Dikkat eksikliği Hiperaktivite bozukluğu (DEHB) okul öncesi dönem ve okul çağı çocuklarında belirgin hale gelen, beraberinde öğrenme güçlüğü de gösterebilen bir davranış sorunudur. Bir türlü yerinde duramayan, hayallere dalan, düşünmeden davranan, unutkan gibi sıfatlarla nitelendirilen çocuklardır.
DEHB çocuklarda ve gençlerde yaygındır. Yetişkinlerde de bu bozukluk görülebilir. Yetişkinlerde belirtiler bazı farklılıklar olabilir. Örneğin, bir yetişkin hiperaktivite yerine tez canlılık sergileyebilir. Ayrıca, DEHB'li yetişkinler sürekli olarak kişiler arası ilişkilerde ve işte problem yaşarlar.
3 TÜRDE KARŞIMIZA ÇIKABİLİR.
1.DEHB kombine tür: Hem dikkatsizlik hem de hiperaktivite-impulsivite belirtileri
2.DEHB baskın dikkatsiz tür: Dikkatsizlik belirtileri var, fakat hiperaktivite-impulsivite belirtileri yok
3.DEHB baskın hiperaktif-impulsif tür: Sadece hiperaktivite-impulsivite belirtileriı var, dikkatsizlik yok

HİPERAKTİVİTE BELİRTİLERİ
*Yerinde duramazlar
*Oturması gerektiği halde oturamazlar
*Sessiz sakin oyun oynamakta güçlük çekerler
*Yerli yersiz koşup tırmanırlar
*Çok konuşurlar
*Çoğu zaman sorulan soru tamamlanmadan cevabı yapıştırırlar
*Her zaman bir şeylerle uğraşırlar
*Sırasını beklemekte zorlanırlar
*Olaylara veya konuşmalara müdahale edip yarıda keserler

DİKKAT EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ
*Yönergeleri başından sonuna takip edemezler
*Dikkatlerini yaptığı işe veya oyuna vermekte zorlanırlar
*Evde veya okulda yapacağı işler ve aktiviteler için gereken malzemeleri kaybederler
*Siz konuşurken dinlemez gibi görünürler
*Detayları gözden kaçırırlar
*Düzensiz görünürler
*Uzun süre zihinsel çaba gerektiren işleri yapmakta zorlanırlar ve bunlardan kaçınırlar
*Unutkandırlar
*İlgileri kolayca başka yöne kayar

DEHB KONUSUNDA AİLEYE ÖNERİLER

- Sorunu çözebilmek için öncelikle sorunun varlığını kabullenin.- Çocuğunuza karşı aşırı otoriter veya aşırı hoşgörülü davranmayın.
- Çocuğunuzun günlük yaşantısındaki aktiviteleri (kahvaltı, oyun, yemek, uyku saatleri gibi) mutlaka planlayın.
- Aşırı kalabalık ortamlardan mümkün olduğunca uzak tutun.
- Asla şiddet uygulamayın.
- Çocuğunuzla göz iletişimini sık kullanın.
- Talimatlarınızı ve isteklerinizi kısa cümlelerle ifade edin.
- Aynı anda birden fazla şey istemeyin.
- Olumlu davranışlarını mutlaka pekiştirin.
- Çocuğunuzun doktoru ve öğretmeni ile mutlaka işbirliği içerisinde olun.
- Çocuğunuzu sportif ya da sanatsal faaliyetlere yönlendirin

DEHB TEDAVİSİ VAR MIDIR?

DEHB tedavi edilir. Tedavide medikal yöntemlere başvurulduğu gibi bilişsel davranışçı yaklaşımın kullanıldığı psikososyal yöntemler de kullanılır. Tedavinin amacı:
- DEHB olan kişinin benlik saygısını arttırmak
- DEHB olan çocukların hareket ve dürtülerini kontrol etmeleri için içsel stratejiler geliştirmelerine yardımcı olmak
- Sosyal becerilerle ilgili sorunları çözmeye yardımcı olmak
- Davranış problemlerini azaltmak
- Olumlu davranışın artması
- Günlük yaşama uyumu kolaylaştırmak
- Çocuk ve ailenin yaşam kalitesini arttırmak

PSİKOLOG BAŞAK ÇİFTÇİOĞLU