Hiperaktiviteye EşlikEden Sorunlar

            Davranışsal

Fiziksel ve sözel saldırganlık hiperaktif çocukta daha sıkgözlenir. Sosyo ekonomik düzey ne kadar düşükse, saldırganlık etmeni o kadaryüksek oluyor.

            Bilişsel

Bazı bilişsel alanlarda diğer çocuklardan daha başarısızlar.Bu alanlar: Dikkat süresi gerektiren işlemler ve kısa süreli bellek. Ayrıcaişitsel veriyi görsel veriden daha güçlükle algılıyorlar. Bu çocuklarbaşkalarının duygularına, haklarına, yaşlarına, eşyalarına saygıgöstermiyorlar. Kendi davranışlarının sonuçlarını değerlendiremiyorlar,yaptıkları hatalardan ders almıyorlar.

            Eğitim

Hiperaktif çocukların okuldaki sorunlarını şöylesıralayabiliriz:

Okuma, imla ve temel matematik işlemleri başaramama

Yönerge alamama

Öğrendiklerini çabuk unutma

Lise çağında bile parmaklarıyla sayma

H.Ç.ların okul başarısızlığıyla ilgili sorunlarınıözetleyecek olursak, bu başarısızlığın zekaya bağlı olmadığını; kontroledememe, yönerde alamama, özgüvenin yetersiz olması ve bilişsel alandakidengesizlikten kaynaklandığını görebiliriz.

            Sosyal

Ana-babalar H.Ç.nin sosyal açıdan immatür (yeterincegelişmemiş) olduğunu ve kendilerinden yaşça küçük çocuklarla oynadıklarınısöylemektedir. Bu çocukların oynadıkları oyuncak türü de yaşlarından küçükçocuklara uygun cinstendir. Arkadaşlarına karşı bencil davranır, yalansöylerler. Özellikle erkek çocuklar arkadaş edinmede girişken olurlar; amaarkadaşlıkları uzun süreli olmuyor, dolayısıyla arkadaş sayısı az oluyor.(Vanlı,2006)

Nasıl Tanı Konur?

1-   Aileninve/veya okuldaki öğretmenin, yukarıda bahsi geçen belirtilerden şikayetçiolması

2-   Belirtilerinokula başlama yaşından önce görülmesi

3-   Belirtilerinen az 6 aydır devam etmekte olması

4-   Belirtilerinbirden fazla çevrede görülmesi (oyunda, evde, okulda)

5-   Belirtilerin,okul ve ev çevresinde en az %50 oranında görülmesi

6-   Sözkonusu çocuğun zeka bölümünün (IQ) 70’ten aşağı olmaması

7-   Otizm,psikoz, zeka ve gelişimsel gerilik, sağırlık, körlük, kaygı ve kişilikbozukluğu olmaması.

Dikkat Eksikliği Tanısı

Çocukta aşağıdakilerden 6’sı varsa;

1- Çoğunlukla ayrıntıya dikkatiniveremiyor ya da okul ve diğer faaliyetlerde dikkatsizlikten hata yapıyor.

2- Dikkatini oyun ya da bir işlemsırasında devam ettirmede güçlük çekiyor.

3- Yüzüne bakarak konuştuğunuzda sizidinlemiyor izlenimini veriyor.

4- Ne dediğinizi anlamasına veyönergeye uyma isteğine rağmen, söyleneni ve verilen görevi yerine getirmiyor,ev ödevlerini bitirmiyor.

5- Yapması gereken işleri organizeedemiyor.

6- Okulda ve evde zihinsel çabadasüreklilik isteyen işlemleri reddediyor.

7- Faaliyeti için gerekli eşyaları(kalem, kitap, eşofman, oyuncak, ödev gibi) sık sık kaybediyor.

8- Dış uyarıcıdan çabucak etkilenipilgisi dağılıyor.

9- Günlük işlerinde unutkan.

Hiperaktivite veİmpulsivite Tanısı

Çocukta aşağıdakilerden 6’sı varsa;

            1- Oturduğuyerde çoğunlukla elleri ve ayakları kıpırdıyor, sandalyede gövdesini hareketettiriyor.

            2- Sınıf yada oturarak durması gereken başka yerlerde, oturduğu yerden kalkıp dolaşıyor.

            3- Uygunolmayan ortamda koşuyor ya da çeşitli yerlerin üstüne tırmanıyor.

            4- Sakinortamda oyuna katılamıyor, sessizliği koruyamıyor.

            5-Çoğunlukla “eyleme hazır”, “motoru çalışıyor” gibi davranıyor.

            6- Çokkonuşuyor.

            7- Sorusorulması bitmeden cevap vermeye kalkışıyor.

            8- Oyundasırasını bekleyemiyor.

            9-Çoğunlukla başkalarının sözünü kesiyor, oyunu bölüyor ya da bozuyor.

(Son 3 madde impulsiviteyi gösterir.)

Hiperaktif çocukların çok konuşmaları, “konuşarakdüşünmeleri”nden kaynaklanır. Bu çocuklarda içsel dil gelişmemiştir. Bu nedenlede hatalarını tekrarlarlar. (Vanlı,2006)

Ayırıcı Tanı

            Pediatrik nörolog Prof. Dr. Kalbiye Yalaz, hiperaktivitenin belirgin gelişimselbozukluklar, mental retardasyon, frajil X sendromu, hipertiroidi, Kleinfelterve Turner sendromu, Tourette sendromu, fenilketonüri, ensefalit (beyiniltihabı), ve menenjit gibi santral sinir sistemi hastalıkları, epilepsi, AIDS,doğum öncesi yaşanan oksijen yoksunluğu ve kokain gibi maddelerle karşılaşmagibi durumlarda görülebileceğini söylemektedir.

DEHB’ninkilere benzer belirtiler, aşağıdaki tıbbi durumlardagörülebilir:

# Alerji, astım vesolunum problemleri- konsantrasyonu azaltır.

# Şeker hastalığı(Diyabet)/ Hipoglisemi- dikkati azaltır.

# İşitme ve görmesorunları- aşırı hareketlilik ve başka davranışsal sorunlar yaratır.

# Demir eksikliğinebağlı kansızlık- dürtü kontrolünü azaltır.

# Kurşun zehirlenmesi- hiperaktiviteyiarttırır.

# Bazı ilaçlar-çocuğun devamlı kullandığı ilaçlar hiperaktif belirtiler yaratabilir.

# Nörolojik sorunlar-çocukta küçük nöbetler bir anda dikkatinin dağılmasına sebep olur.

# Psikiyatrik sorunlar-bazen stres, sıkıntı, depresyon ve kaygı DEHB belirtileri yaratır.

# Okul ve öğrenmesorunları- eğer çocuk kapasitesinin üzerinde bir baskı altındaysa, ilgiçekmek için DEHB belirtileri gösterebilir.

# Tiroid sorunları-tiroid bezi, uykuyu ve duyguları etkileyen hormonlar salgılar. (Vanlı,2006)

0532 158 35 55